باستیل. (Bastille)
(اِخ)

نام قلعۀ معروفی که در محله ای به همین نام سابقاً در نزدیک پاریس ساخته شده بود و سالها زندان بزرگ و عمومی فرانسه محسوب میشد.
اولین سنگ بنای قلعۀ باستیل در ٢٢ آوریل ١٣٧٠ م. نهاده شد و قصد از آن دفاع از پاریس در برابر انگلیسیها بود.
در جنگ معروف سنت کانتن (S.Quentin) هانری دوم (Henri II) باستیل را تعمیر و تقویت کرد.
از زمان شارل ششم (Charles VI) بود که باستیل به عنوان زندان مورد استفاده قرار گرفت.
معذلک تاحدود دو قرن باستیل صورت قلعۀ دفاع نظامی داشت.
از طرف ریشلیو (Richelieu) این قلعه رسماً بصورت زندان عمومی انتخاب شد.
این محل سالها زندان آزادیخواهان فرانسه بود.
در طی قرن هجدهم وضع عمومی باستیل تغییر یافت، در زمان سلطنت لویی شانزدهم مجموعاً ٢٤٠ تن زندانی به باستیل سپرده شدند در حقیقت در این ایام زندانیان این قلعه افراد معیّن و معدودی بودند.
باستیل در ١٤ ژویه ١٧٨٩ م. نزدیک ساعت ٥ بعدازظهر به دست انقلابیّون تسخیر شد و این فتح در حکم نتیجۀ قطعی انقلاب فرانسه بود. هزاران هزار جمعیّت هنگام صبح متوجّه کاخ انوالید (Invalides) شدند و سپس برای به دست آوردن اسلحه به باستیل روی نهادند. در برابر انبوه جمعیّت مقاومتی چندان نشد، فقط چندین تیر تفنگ و چند گلولۀ توپ رها شد. در میان این جمعیّت زنان بسیاری نیز وجود داشتند.
صورتی که از نتیجۀ نبرد باستیل به دست آمده ٩٨ تن مقتول، و ٦٨ تن مجروح را نشان میدهد.
روز تسخیر باستیل اکنون از اعیاد بزرگ ملی فرانسه محسوب میشود.